*

*

*
English
*
*
*
*

KỶ NIỆM 142 NĂM NGÀY MẤT NHÀ SOẠN TUỒNG NGUYỄN DIÊU:

Thông điệp xuyên thời hạn của Quỳnh phủ Nguyễn Diêu

Đã 142 năm kể từ ngày bên soạn tuồng lừng danh Nguyễn Diêu (1822 - 1880) từ giã cõi đời, dẫu vậy thông điệp từ phần đông vở tuồng nổi tiếng của nuốm Tú Nhơn Ân vẫn còn đó nguyên giá trị. Trong các số đó lấy những giấy mực của hậu sinh phải kể tới vở hồ Nguyệt Cô hóa cáo.

Bạn đang xem: Hồ nguyệt cô hóa cáo

Sinh thời vắt Tú Nhơn Ân có thể soạn nhiều vở tuồng, nhưng mang đến nay những nhà phân tích thống nhất cho rằng ông là tác giả của 3 vở tuồng nổi tiếng: Ngũ hổ bình Liêu, Liễu đố (Chữa bệnh dịch ghen) và nhất là Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (hay còn quen thuộc được hotline là huyết Giao chiếm ngọc). Hồ Nguyệt Cô hóa cáo là vở tuồng có mức giá trị rất đặc trưng vì thiết yếu ở chủ thể mà nó nhắc đến cũng giống như thông điệp nhân văn, giàu tính thế giới toát lên trường đoản cú đó.

*

Nữ diễn viên Thu Thiện vào vai hồ nước Nguyệt Cô sinh sống trích đoạn tuồng hồ Nguyệt Cô hóa cáo vì chưng Nhà hát nghệ thuật truyền thống cuội nguồn tỉnh Bình Định dàn dựng. Ảnh: HOÀI THU

Theo những tài liệu, ban sơ vở tuồng sở hữu tên Võ Tam bốn chém cáo giỏi Tiết Giao giành ngọc, Cổ miếu vãn ca, nhưng bởi vì Hồ Nguyệt Cô - nhân vật chủ yếu tạo tuyệt vời quá bự nên sau này người đời khi nói tên vở đều gọi đó là Hồ Nguyệt Cô hóa cáo.

Truyện tuồng đề cập rằng, có một con hồ tinh (tức cáo) nhờ tu luyện hàng trăm năm công phu, trải trải qua nhiều kiếp cơ mà thành tín đồ - hồ Nguyệt Cô - vào bụng nữ giới có viên ngọc góp nàng mang tính người. Hồ nước Nguyệt Cô được sư phụ báo trước nữ sẽ kết thân với một vị tướng phương diện đỏ. Con gái xuống núi và chạm chán ngay vị tướng khía cạnh đỏ - Võ Tam Tư. Cũng giống như sư phụ báo trước, hồ Nguyệt Cô thành vk của Võ Tam tư và giúp chàng tuyên chiến đối đầu với tiết Giao.

Lần ra trận ấy, rung rượu cồn trước vẻ rất đẹp trai của phái mạnh dũng tướng máu Giao, Nguyệt Cô đang xiêu lòng nhưng mà tha chết cho họ Tiết. Rồi trường đoản cú chút xiêu lòng ấy, nàng mê đắm và hiến thân cho Tiết Giao. Vốn chẳng yêu mến gì dẫu vậy vì mong giành thắng lợi trước Nguyệt Cô trên sa trường, lợi dụng tình cảm của nàng, huyết Giao vờ vịt đau bụng, bảo Nguyệt Cô cho mượn ngọc để chữa bệnh. Mang được ngọc rồi, tiết Giao kết thúc tình, không trả lại ngọc bất chấp Hồ Nguyệt Cô lạy lục, van xin. Mất ngọc có nghĩa là mất tính người, công sức của con người tu luyện ngàn năm chảy thành mây khói, nàng quay lại kiếp cáo, một loại thú sống bằng bản năng.

Vở tuồng cảnh báo con fan đừng lúc nào vì dục vọng phiên bản năng mà đánh mất tính bạn và quan trọng đừng để kẻ khác lợi dụng dục vọng, đam mê của chính mình để trục lợi. Bàn về vở tuồng này, trong nội dung bài viết “Triết lý một vở tuồng cổ” trong thành phầm “Lãng du trong văn hóa Việt Nam”, nhà văn hóa nổi tiếng Hữu Ngọc kể lại một cuộc hội đàm giữa ông với kịch tác gia sân khấu è cổ Vượng. Cuộc hội đàm xoay quanh vụ việc thú vị - trong hàng trăm ngàn vở tuồng cổ - nghệ thuật sân khấu vốn lôi cuốn sự để ý của giới phân tích quốc tế - vì chưng sao không ít người lại reviews cao hồ nước Nguyệt Cô hóa cáo.

Theo trần Vượng, trước tiên nguyên nhân là vở tuồng này khác và lạ hơn hẳn so với một loạt vở khởi sắc chung ca ngợi chữ “trung” tuyệt đối với vua. Vở tuồng giúp bạn xem triệu chứng nghiệm rằng, ở nhỏ người, “nhân tính” qua rèn luyện sẽ tăng dần, cùng rất đó nó đã đè nén, lùi về “thú tính” lại. Tuy vậy “thú tính” không lúc nào mất đi. Nếu như “tu luyện kém”, nếu để dục vọng và bản năng lấn át, con tín đồ sẽ đối lập với nguy hại trở lại thành thú, khi đó điều ác sẽ thắng dòng thiện. Với lòng tin nhân văn, quả đât và xuyên thời gian, dễ lý giải vì sao những nhà nghiên cứu quốc tế lại đặc biệt để ý Hồ Nguyệt Cô hóa cáo.

Nét độc đáo, hiện đại ở vở tuồng này là tính phương pháp nhân đồ không đóng góp khung, thắt chặt và cố định như thường bắt gặp trong tuồng cổ. Trái lại chúng biến hóa đổi, cách tân và phát triển biện chứng do những tác động, mà các chi tiết như dã tâm của ngày tiết Cương, dục vọng bản năng, sự dễ dàng dãi, cả tin của Nguyệt Cô, thói bạc đãi tình, bội phản trắc của ngày tiết Giao, là minh chứng. Đây là yếu hèn tố hết sức đặc sắc, mới mẻ và lạ mắt mà trong tương lai đã được Đào Tấn kế thừa xuất nhan sắc với nhân thiết bị Hoàng Phi Hổ trong vở Hoàng Phi Hổ quá Giới bài quan.

Xem thêm: Vợ Tiến Dũng (The Men) Bị Gạ 'Đi Khách' Giá 1, Tiến Dũng (The Men)

Theo gs Hoàng Chương, vị giá trị nhân văn thâm thúy mà vở tuồng được review là giữa những vở tuồng lớn nhất trong lịch sử dân tộc nghệ thuật tuồng, sánh ngang với mọi kiệt tác Sơn Hậu, Tam cô gái đồ vương, Cổ thành, Diễn võ đình, Hộ sanh đàn, Trầm hương thơm các…, sẽ tồn trên trên sân khấu tuồng hàng ngàn năm qua với Nguyệt Cô vươn lên là nhân vật cạnh tranh quên trong tim triệu triệu người xem những thế hệ.

 

Nhà soạn tuồng Nguyễn Diêu (1822 - 1880) có tên hiệu là Quỳnh Phủ, người làng Nhơn Ân, làng Phước Thuận, huyện Tuy Phước. Ông đậu tú tài năm tự Đức đồ vật 13, tức năm Canh Thân 1860, kế tiếp dự thi vài ba khoa nữa mà lại không đậu cử nhân, ông bèn về quê bên mở trường dạy dỗ học và soạn tuồng cho đến khi mất, chính vì thế người đời vẫn quen call ông là nỗ lực Tú Nhơn Ân; ngày giỗ ông nhằm mục đích vào ngày 5.5 âm lịch. Đương thời, Nguyễn Diêu là thầy dạy dỗ chữ và truyền nghề viết tuồng buộc phải Đào Tấn tôn ông là nghiệp sư của mình.

Quỳnh bao phủ Nguyễn Diêu có rất nhiều đóng góp xuất nhan sắc cho thẩm mỹ tuồng. Năm 2012, hội thảo chiến lược khoa học về Nguyễn Diêu trên TP Quy Nhơn hấp dẫn gần 100 bên nghiên cứu, văn nghệ sĩ vào và ngoại trừ nước dự. Hội thảo chiến lược đã xác định Nguyễn Diêu là một trong soạn giả kiệt xuất của sảnh khấu tuồng với nghệ thuật truyền thống lịch sử dân tộc, có tầm vóc của một danh nhân văn hóa của dân tộc và nạm giới. Phần mộ ông tại xã Kỳ Sơn, làng Phước đánh (huyện tuy Phước) vẫn được thừa nhận di tích lịch sử cấp thức giấc năm 2017.

Bài viết liên quan