Cuối những năm 30 thế kỷ trước hộp động cơ phản lực ra đời, vận tốc máy bay tăng khôn cùng cao. Tuy vậy nó new chỉ ứng dụng cho máy cất cánh chiến đấu. Tiếp đến loại động cơ “phản lưc-cánh quạt” ra đời, được áp dụng mang đến máy bay gia dụng chở khách, có cách gọi khác là động cơ bội phản lực hai luồng. Nó làm việc ra sao?


*

Mặt trước của động cơ phản lực hai luồng (turbofan)

Trong cấu tạođộng cơtuốc bin phản lực, người ta chia ra hailoại, gọi làđộng cơ phản lực một luồng (turbojet): Toàn bộ khí nén từ cửa thu hút gió đều được đưa vào đốt vào buồng đốt, tạo lực phụt phản lực đẩy máy cất cánh đi. Động cơ một luồng chủ yếu cần sử dụng cho máy bay chiến đấu, (cần tăng tốc nhanh, tính cơ động cùng đột kích cao, chấp nhận thời gian hoạt động trên ko hạn chế). Động cơ loại này thọ mệnh ngắn, nhất là khi làm nhiều động thái tăng lực toàn phần.

Động cơ phản lực nhì luồng (turbofan) chỉ mang lại một phần khí nén qua buồng đốt, nó chính là động cơ phản lực lai cánh quạt.

Bạn đang xem: Tại sao máy bay vận tải lại dùng động cơ cánh quạt?

Turbofancho ra lực đẩy tổng hợp củaquạt kéo(ducted fan) cùng lực đẩy từ luồng phản lực khi đốt nhiên liệu ở lõi động cơ phụt ra sau. Còn gọi làđộng cơ phản lực tuốc-bin phân luồng khí.

Guồng quạt lớn ta thường thấy phía bên ngoài máy bay Boeing 777 hoặc Airbus A-320…chính là guồng quạt thổi không tính (không khí không bị đốt chỉ bị nén), tạo lực kéo máy cất cánh về phía trước.

Cái gìlàm cù guồng quạt này? chính là tuốc bin phản lựclõi của động cơ. Nó đồng trục với quạt guồng này. Nó là tác nhân tạo lực.

Lõi động cơ phản lực làm việc theo nguyên lý: Hút ko khí, nghiền qua các tầng lá nén ban đầu của tuốc bin (nguội), nén vào buồng đốt, bị xịt nhiên liệu đốt cháy, sinh năng lượng (nóng), thổi vào tuốc bin những tầng sau, rồi phụt luồng phản lực đẩy máy cất cánh đi.

*

1-Luồng khí (xanh) tạo lực kéo, ko qua buồng đốt. 2- Luồng khí (vàng cùng đỏ) qua buồng đốt tạo phản lực đẩy máy bay về phía trước

Nhưvậyđộng cơ phản lực nhì luồng(turbofan) đã tạo ra hai lực. Một do cánh quạt guồng kéo, một bởi phản lực phụt.

Ởđộng cơ phản lực nhị luồng,tỉ số giữa nhì lực liên quan tớihiệu suất nhiên liệu(fuel efficiency), gọi là tỷ số bỏ qua (bypass ratio), tỷ số này càng tốt thì động cơ càng khỏe, đốt không nhiều nhiên liệu, sử dụng tiện lợi khi máy cất cánh bay chậm.

Động cơ phản lực nhị luồng tạo lực đẩy lớn hơn động cơ phản lực turbojet (một luồng) thuần tuý. Nó gồm hiệu suất cao, tạo tốc độ vừa phải, giảm tiếng ồn, thường được sử dụng trong máy cất cánh chở khách.

Cũng nhưthế, máy bay chởhàng nặng nhưAN-225, C-130, A400…cũng sử dụng động cơ “phản lực-cánh quạt” turbofan, nhưng cánh quạt để trần, không tồn tại guồng bao ngoài. Như thế lực nâng và lực kéo mạnh còn mạnh hơn nữa. Máy bay vận tải không coi trọngtăng tốc nhanh, chấp nhận tiếng ồn, chỉ cần công suất lớn, cất cánh xa, bay lâu, động cơ tương đối bền.

Máy cất cánh chởkhách hạng nhỏnhư cái IL-18, King Air 350, ATR-72, cũng sử dụng cánh quạt để trần, tạo lợi thế về công suất.

Máy bay trực thăng cóđộng cơ phản lực, nhưng ko tạo lực luồng phụt đẩy đi, chuyển thành mô-men quay, truyền qua hộp giảm tốc, đổi góc quay, tạo lực nâng chủ yếu nhờ cánh quạt rộng.

Xem thêm: Kem Dưỡng Gạo The Face Shop Sáng Da Tự Nhiên, Mua Kem Dưỡng Ẩm Sáng Da Gạo The Face Shop Rice &

*

Cả nhị luồng đều thổi qua đây tạo lực mang đến máy bay

Trên thếgiới hiện nay, sốlượng những hãng sản xuấtđộng cơmáy bay dân dụng có“tên tuổi”sản xuất động cơ phản lực nhị luồng chỉđếm trênđầu ngón tay. Cóthểkểđến như:Rolls-Royce-Anh;GE-Aviation, Pratt& Whitney-Hoa Kỳ, Klimov - Nga.

Một vòng đời của máy cất cánh sử dụng nhiều đời động cơ. Giá một cặp động cơ không rẻ, mặt hàng triệu USD. Gồm động cơ tầm xa, tầm trung và tầm ngắn, giá chỉ mỗi loại cũng khác.

Tính toánđể sở hữu một thiết bị bay sao để cho kinh tế, phải căn cứ vào công năng của máy cất cánh đó cơ mà chọn động cơ mang đến phù hợp. Còn phải tính kỹ đến việc bảo trì động cơ bao gồm tốn kém hay không, xưởng ở xa tốt gần, thời gian vắt thế động cơ lâu, mau.

Mộtđiều quan trọng nữa là sửdụng động cơmáy bay phải tính đến hai chỉsố: Chỉsốgiờhoạt động của động cơ với chỉ số năm sử dụng (hạn dùng).

Nếu “chạy” ít, nhưng đã hết hạn sử dụng date (số tháng), cũng vẫn phải rứa động cơ mới.

Thông thường những nhàkhai thác sale hàng ko coi trọng tận dụng sốgiờhoạtđộng củađộng cơ. Nhiều lúc còn lâu mới hết “đát”, nhưng số giờ chạy đã nhiều, chỉ cần bảo dưỡng đúng quá trình ( bảo dưỡng theo chục, trăm giờ, theo mùa) là được.

Nhưng với những máy cất cánh chuyên cơ, tuyệt máy cất cánh sẵn sàng ứng trực cứu nạn…thì phải chấp nhận “đến hẹn phải thay” động cơ, mặc dù tốn kém.

Các nước giàu nguyên thủ mới gồm máy bay riêng, ko “kết hợp” khai quật thương mại, hoặc sử dụng việc khác. Các nước nghèo, nguyên thủ sử dụng máy cất cánh theo “kế hoạch công tác”. Nhiều khi cất cánh cùng chuyến cất cánh thương mại, nhưng ở hạng VIP.

Hàng không là ngành dịch vụ chất lượng cao. Thiết lập máy cất cánh đã nặng nề nhọc, nuôi máy cất cánh còn tốn kém, cạnh tranh nhọc hơn.